Czym Charakteryzuje Się Przewóz ADR? 

Jednym z obszarów specjalizacji renomowanych firm spedycyjnych są przewozy ADR. Pod tym pojęciem kryje się transport towarów niebezpiecznych, który jest obwarowany wieloma przepisami formalno-prawnymi, które wynikają z Międzynarodowej Konwencji ADR. Wysoki stopień uregulowania tego obszaru jest spowodowany ryzykiem, jakie dla bezpieczeństwa ludzi oraz środowiska niesie za sobą nieprawidłowe przewożenie tego rodzaju ładunków. W efekcie przed firmami, które zajmują się przewozem towarów niebezpiecznych ADR, stawia się surowe wymagania – niestosowanie się do nich wiąże się z konsekwencjami w postaci kar finansowych.

W dalszej części tego artykułu wyjaśnimy Ci kompleksowo, co warto wiedzieć na temat przewozu ADR. Poruszymy w nim m.in. najważniejsze założenia konwencji ADR, charakterystykę i podział towarów niebezpiecznych, wymagania, jakim podlegają kierowcy zajmujący się przewozem tego typu ładunków, obowiązki, których muszą dopełnić nadawcy i przewoźnicy ADR oraz wiele innych przydatnych kwestii. Zapraszamy do lektury!

Co to jest Międzynarodowa Konwencja ADR?

Aby móc lepiej zrozumieć, jakie zasady rządzą przewozem drogowym towarów niebezpiecznych, należy odwołać się do kluczowego dokumentu regulującego ten obszar, czyli Międzynarodowej Konwencji ADR. Została ona podpisana ponad 75 lat temu, w 1957 roku w Genewie, jednak nie pozostaje od tego czasu w niezmiennym kształcie. Co dwa lata jest ona nowelizowana, dzięki czemu zawarte w niej przepisy są w stanie „nadążać” za zmieniającą się rzeczywistością, rozwojem różnych gałęzi przemysłu i pojawiającymi się nowymi towarami niebezpiecznymi. Obecnie regulacjom Międzynarodowej Konwencji ADR podlega kilkadziesiąt państw, w tym – od 1975 roku – Polska.

Co na temat międzynarodowej konwencji ADR powinien wiedzieć spedytor i przewoźnik?

Międzynarodowa Konwencja ADR ma postać umowy z dwoma istotnymi załącznikami, oznaczonymi literami A i B. Podstawowym celem przyświecającym temu aktowi prawnemu jest zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa w trakcie przewozu ładunków niebezpiecznych. Stosowanie się do zawartych w niej rygorystycznych przepisów ma zagwarantować odpowiednią ochronę nie tylko uczestnikom procesu transportowego, ale także osobom postronnym oraz środowisku. Aby ten cel był możliwy do osiągnięcia, regulacje Międzynarodowej Konwencji ADR obejmują szereg kwestii związanych z przewozem ładunków niebezpiecznych, w tym m.in.:

• wymogi względem kierowców oraz innych uczestników procesu przewozu ładunków niebezpiecznych,
• wymagania dotyczące pojazdów oraz zespołów pojazdów wykorzystywanych do przewozu ADR, ich niezbędnej dokumentacji oraz obowiązkowego wyposażenia, a także odpowiednich oznaczeń tych środków transportu,
• klasyfikację i wykaz towarów niebezpiecznych wraz ze szczegółowymi informacjami związanymi ze zwolnieniami dotyczącymi towarów niebezpiecznych pakowanych w ilościach ograniczonych,
• wymogi względem opakowań transportowych towarów niebezpiecznych,
• przepisy dotyczące procedur nadawczych, wszelkich czynności transportowych oraz warunków przewozu, a także załadunku, rozładunku oraz manipulowania ładunkiem ADR.

Czym są i jakie wyróżnia się towary ADR?

Specjaliści zajmujący się omawianym dzisiaj rodzajem transportu muszą zdawać sobie sprawę z tego, czym jest towar niebezpieczny według ADR. Tym mianem określa się wskazany w Konwencji ładunek, którego właściwości natury fizycznej, chemicznej lub biologicznej mogą powodować zagrożenie ludzkiego zdrowia i życia lub środowiska naturalnego. Charakterystyczną cechę wyróżniającą towary niebezpieczne ADR stanowi to, że ich transport jest dopuszczalny wyłącznie na ściśle określonych zasadach. Aby ładunek ADR mógł być przewożony, musi być odpowiednio oznakowany w sposób umożliwiający jego łatwą identyfikację oraz prawidłowo zapakowany w specjalne opakowania posiadające wymagane certyfikaty.

Ważną kwestią, o której należy wspomnieć, jest podział towarów niebezpiecznych zawarty w międzynarodowej konwencji ADR. Wskazano w niej klasy towarów niebezpiecznych, które zostały rozróżnione z uwagi na to, jakie dominujące zagrożenie stwarzają.

• Klasa 1: materiały i przedmioty wybuchowe
• Klasa 2: gazy
• Klasa 3: materiały ciekłe zapalne
• Klasa 4.1: materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne, materiały polimeryzujące i materiały wybuchowe stałe odczulone
• Klasa 4.2: materiały samozapalne
• Klasa 4.3: materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne
• Klasa 5.1: materiały utleniające
• Klasa 5.2: nadtlenki organiczne
• Klasa 6.1: materiały trujące
• Klasa 6.2: materiały zakaźne
• Klasa 7: materiały promieniotwórcze
• Klasa 8: materiały żrące
• Klasa 9: różne materiały i przedmioty niebezpieczne

Kto ponosi odpowiedzialność za przewóz ADR?

Istotną kwestią, która w naturalny sposób interesuje wiele osób z branży transportowej, jest to, kto odpowiada za przewóz ładunków niebezpiecznych. Odpowiedź na to pytanie brzmi: nadawca i przewoźnik. Ich zadaniem jest weryfikacja, czy wszystkie towary odpowiednio sklasyfikowano, a także zadbano o to, aby ich transport był zgodny z obowiązującymi przepisami. Na co należy zwrócić uwagę w kontekście obowiązków nadawcy i przewoźnika?

• Zadaniem nadawcy jest prawidłowe zabezpieczenie ładunku oraz zapewnienie, że do jego przewozu wykorzystane zostaną wyłącznie przeznaczone do tego opakowania oraz właściwie oznakowane, specjalne pojazdy. Musi on dopełnić także szeregu wymagań, które odpowiadają konkretnemu towarowi ADR.
• Przewoźnik musi zadbać o to, aby zaopatrzyć się we wszelkie niezbędne informacje i dokumenty przewozowe oraz towarzyszące. Podobnie jak nadawca, ma on również obowiązek sprawdzić, czy transport towaru jest realizowany zgodnie z wytycznymi ADR. Podczas samego przewozu ładunku musi także zatroszczyć się o bezpieczeństwo towaru, weryfikując m.in. potencjalne nieszczelności i przecieki.

Warto podkreślić, że firmy zajmujące się transportem drogowym towarów niebezpiecznych – przewoźnicy, ale także przedsiębiorstwa wysyłające i odbierające takie ładunki – mają obowiązek współpracować z wykwalifikowanym doradcą ADR. Do zadań takiego specjalisty zalicza się m.in. wsparcie w realizacji wymagań wynikających z przepisów czy sporządzanie obowiązkowych sprawozdań rocznych do wojewody.

Przewóz ADR bez uprawnień – z jakimi konsekwencjami się wiąże?

Nieprzestrzeganie przepisów, którym podlega przewóz ADR, niesie za sobą negatywne skutki dla zajmującego się tym podmiotu. Uchybienia takie jak np. brak zaświadczenia ADR czy brak świadectwa dopuszczenia pojazdu do przewozu ADR wiążą się z sankcjami finansowymi. Karami objęte są także takie kwestie jak m.in. nieprawidłowości w zakresie dokumentacji czy niestosowanie się do regulacji związanych ze sposobem przewozu towaru ADR. Negatywne konsekwencje wyciągane wobec łamiących przepisy firm mają na celu zapobieganie tego rodzaju niepożądanym zachowaniom, a przez to zapewnienie bezpieczeństwa ludziom i środowisku.

Przewóz ADR – jakie warunki musi spełnić kierowca?

Surowymi wymaganiami dotyczącymi przewozu ADR objęci są również kierowcy, którzy chcieliby zajmować się tego rodzaju zleceniami. Pierwsze kryterium, jakie musi spełnić taka osoba, dotyczy wieku – do zostania kierowcą ADR konieczne jest ukończenie 21 lat. Nie dotyczy to wyłącznie kierowców Sił Zbrojnych RP. Kolejnym wymogiem jest ukończenie kursu ADR i zdanie odpowiedniego egzaminu. Niezbędne okazuje się również posiadanie ważnego zaświadczenie ADR, którego okres obowiązywania wynosi 5 lat (z możliwością przedłużenia o kolejne 5 lat). Co ciekawe, jeśli dany pojazd wykorzystywany do przewozu ADR ma podwójną obsadę, to obaj kierowcy muszą posiadać uprawnienia ADR. Dotyczy to także sytuacji, w której tylko jeden z nich będzie prowadził pojazd na całej trasie.

Wymogi względem kierowców, którzy transportują towary niebezpieczne ADR, obejmują także kwestię obligatoryjnego ekwipunku. Wśród wyposażenia obowiązkowego takiej osoby znajdują się m.in.:

• dwie gaśnice,
• kamizelka ostrzegawcza,
• dwa stojące znaki ostrzegawcze zasilane niezależnie od instalacji elektrycznej pojazdu,
• okulary ochronne.

Warto podkreślić, że dokładna lista przedmiotów składających się na obowiązkowe wyposażenie kierowcy przewożącego ładunki niebezpieczne jest uzależniona od klasy transportowanych materiałów ADR.

Jak prawidłowo przewozić ładunki ADR?

Dwoma kluczowymi aspektami, o które należy zadbać organizując przewóz ADR, są: odpowiednie środki transportu oraz prawidłowo dobrane opakowania i zabezpieczenia. Odpowiedzialność za ten obszar spoczywa na nadawcy przewozu. Ma on za zadanie dopilnować, aby załadunek nie powodował zagrożenia nie tylko dla kierowcy, ale także otoczenia. Ładunki ADR można transportować na trzy sposoby:

• w sztukach,
• luzem bez opakowania,
• w cysternach.

W pierwszych dwóch przypadkach konieczne jest umieszczenie przewożonych materiałów niebezpiecznych na platformach lub w skrzyniach bądź kontenerach.

Pojazdy wykorzystywane do przewozu ADR muszą spełniać odpowiednie wymagania dotyczące bezpieczeństwa i być prawidłowo oznakowane. Obligatoryjnie na przedniej i tylnej części pojazdu powinny być zamontowane pomarańczowe tablice ADR, na których umieszczony jest symbol odpowiadający klasie transportowanego materiału zgodnej z ustaleniami Międzynarodowej Konwencji ADR. Ich zadaniem jest zwrócenie uwagi pozostałych uczestników ruchu na to, że w danym pojeździe znajdują się niebezpieczne substancje. Zastosowanie tablic ADR znacząco ułatwia również pracę służb ratunkowych, które dzięki zamieszczonych na nich informacjom mogą szybciej podjąć odpowiednie działania w momencie, gdy dojdzie do kolizji lub wypadku z udziałem pojazdu realizującego przewóz niebezpiecznego ładunku.

W kontekście tego, o co musi zadbać firma spedycyjna organizująca przewóz ADR, warto zwrócić uwagę również na wytyczne związane z odpowiednim ustalaniem trasy transportu takich towarów. Jej zadaniem jest, w miarę możliwości, wyznaczenie takiej trasy, która obejmuje drogi o dobrej nawierzchni i małym natężeniu ruchu. W praktyce dąży się do eliminowania odcinków tras przebiegających przez np. tereny miejskie czy wypoczynkowe.

Podsumowanie

Przewóz ADR stanowi obszar podlegający wielu surowym wymaganiom wynikającym z przepisów prawa. Jest on objęty regulacjami zawartymi m.in. w Międzynarodowej Konwencji ADR, która ma na celu zapewnienie wysokich standardów bezpieczeństwa przewozu ładunków niebezpiecznych. Z uwagi na to, jak skomplikowany zarówno pod względem prawno-formalnym, jak i techniczno-organizacyjnym jest transport ADR, warto powierzyć przeprowadzenie go doświadczonym specjalistom, takim jak Konig-Trans Spedition.

Nasza firma spedycyjna posiada wszelkie niezbędne kompetencje i kwalifikacje, aby efektywnie i bezpiecznie zrealizować proces transportu towarów ADR. Od początku prowadzenia naszej działalności zajmujemy się przewozem ładunków ADR, co przekłada się na nasze duże doświadczenie w tym obszarze. Warto podkreślić również to, że współpracujący z Konig-Trans Spedition kierowcy i podwykonawcy mają aktualne uprawnienia ADR, a nasi wykwalifikowani pracownicy chętnie doradzą Klientom we wszystkich kwestiach związanych z transportem tego rodzaju towarów. Priorytetowe znaczenie dla nas zachowanie najwyższych standardów bezpieczeństwa, dlatego wszystkie wykorzystywane przez nas pojazdy do przewozu ADR są dokładnie weryfikowane zarówno pod kątem posiadania odpowiednich parametrów oraz certyfikatów, jak i ubezpieczenia, które odpowiada danej klasie ADR.

Zachęcamy do kontaktu i zapoznania się z innymi usługami znajdującymi się w naszej ofercie, takimi jak m.in. spedycja krajowa i spedycja międzynarodowa.